Cingeneyiz.org olarak yeni bir kampanya başlatıyoruz. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde konuşulmakta olan çingene dillerine ait temel sözcük ve gramer kurallarını sizlerin yardımıyla sitemizde yayınlayacağız. Başlangıç olarak Roman çingenelerinin kullandığı Romani diline ait bir sözlük çalışması yapıyoruz. Kendi çabamızla Laxo ve Xorahane romanlarından derlediğimiz küçük bir sözlüğü aşağıda yayınlıyoruz. Bundan sonra sizlerin göndereceği kelimeler ve kalıp cümlelerle bu sözlük daha da zenginleşecektir. Bu bölüme katkıda bulunmak isteyen arkadaşlar gerekli bilgilerin yeraldığı bir maille eklemek istedikleri sözcük ve kalıp cümleleri bize ulaştırabilirler.
İrtibat: cingeneyiz@yahoo.com
Gerekli Bilgiler:
Bilgileri yollayan kişinin memleketi. Hangi Roman grubuna ait olduğu. Yollanan sözcük ve kalıp cümleler türkçe karşılıkları ile beraber mail adresimize yollanmalıdır.
SÖZLÜK
Organlar
Chib: Dil
Chiba: Diller
Çank: Bacak
Çhora: Sakal
Danda: Dişler
Dant: Diş
Gi: Karın
Kalinco: Ciğer
Kan: Kulak
Kana: Kulaklar
Koçi: Diz
Kuni: Dirsek
Musi: Kol
Mustaça: Bıyık
Muy: Ağız
Nak: Burun
Naya: Parmak
Phuy: Kaş
Por: Bağırsak
Puro: Ayak
Puro: Ayak
Puya: Kaşlar
Şoro: Baş
Thar: Damak
Vas: El
Vingise: Tırnak
Yakh: Göz
Yakha: Gözler
Yilo: Kalp
Akrabalık
Baba: Nine
Baçe: Ağabey
Baye: Ağabey
Biyav: Düğün
Bori: Gelin
Camutro: Damat
Camutro: Enişte
Chavo: Erkek
Chay: Kız
Mami: Nine
Miday: Anne
Modat: Baba
Mophral: Küçük kardeş (laxo)
Nane: Ağabey(Laxo)
Papu: Dede
Phen: Kız
Phen: Kızkardeş
Phral: Kardeş(genel)
Phrala: Erkek
Hayvanlar
Bakro: Koyun
Baliçho: Domuz
Başno: Horoz
Berali: Arı
Coro: Katır
Cukel: Köpek
Çhavri: Piliç
Çhavro: Piliç
Çirikli: Kuş
Gras: At
Guruv: İnek
Kanzavuri: Kirpi
Kaxni: Tavuk
Khuro: Tay
Maçhe: Balıklar
Maçho: Balık
Meçka: Ayı
Misirka: Hindi
Paparuşka: Kelebek
Papin: Kaz
Richini: Ayı
Rukono: Köpek
Şoşon: Tavşan
Xer: Eşek
Araçlar
Amuni: Örs
Çaro: Tabak
Çhuri: Bıçak
Gono: Çuval
Katuna: Çadır
Kihl: Yağ
Klaşto: Kıskaç
Lil: Kağıt
Mayaro: Kepçe
Mirakh/Meniya: Ayakkabı
Petalo: Nal
Pişot: Körük
Pürüstüya: Saç
Roy: Kaşık
Sarxa: Çadır
Sevli: Sepet
Sorula: Çarık
Tesla: Keser
Thav: İplik
Tover: Balta
Trasta: Torba
Tabiat Varlıkları
Derav: Deniz
Forli: Altın
Lon: Dere
Rukh: Ağaç
Rup: Gümüş
Xopaçi: Ağaç
Yak: Ateş
Besin Maddeleri
Ambroli: Armut
Drakh: Üzüm
Fısıy: Fasulye
Lİnta: Mercimek
Mamuxa: Böğürtlen
Mandro: Ekmek
Maro: Ekmek
Mayno: Ekmek (laxo)
Phabay: Elma
Rizi: Pirinç
Ron: Tuz
Su: Pani
Xabe: Yemek
Sayılar
Biş: Yirmi
Deş: On
Duy: İki
Efta: Yedi
İnya: Dokuz
İştar: Dört
İştarvardeş: Kırk
İştarvardeşopanç: Kırkbeş
Mila: Bin
Milyoni: Milyon
Oxto: Sekiz
Panç: Beş
Pançvardeş: Elli
Şel: Yüz
Şov: Altı
Şovvardeş: Altmış
Trin: Üç
Trinvardeş: Otuz
Yek: Bir
Takvim
Abreş: Bu yıl
April: Nisan
Bocuk: Aralık
Breş: Yıl
Chon: Ay
Dersi: Gelecek Yıl
Disera: Gündüz
Dives: Gün
Diyes: Gün
İç: Dün
Kham: Güneş
Masek: Ay(takvim)
Milay: Yaz
Olayer: Öbürgün
Persi: Sonraki Yıl
Ratasa: Gece
Thera: Yarın (Laxo)
Yavine: Yarın
Yivent: Kış
Genel Sözcükler
Bezaxa: Günah
Çor: Hırsız
Doş: Suç
Drom: Yol
Gili: Şarkı
Kher: Ev
Love: Para
Pares: Para
Sastipe: Sağlık
Saya: Para
Suno: Rüya
Sıfatlar
But: Çok
Buxlo: Geniş
Civdo: Canlı
Khanlo: Kötü
Mulo:Ölü
Phuri: Yaşlı(kadın için)
Phuro: Yaşlı
Rama: Genç(genel kullanım)
Sano: İnce
Suslo: Islak
Şil: Soğuk Hava
Şudro: Soğuk (Yemek)
Tank: Dar
Tato: Sıcak
Terni: Genç( Kadın için)
Terno: Genç(erkek için)
Thulo: Kalın
Uço: Uzun
Xarik: Az
Xarno: Kısa
Fiiller
Açho: Kal
Ale: Gel
Beş: Otur
Ca: Git
Canga: Uyandır
Gilav: Şarkı Söylemek
Nerz: Öl
Paşlo: Uyu
Pi: İç
Tav: Pişir
Turşipe: Susmak
Uşte: Kalk
xa: ye
Gramer ve Temel Deyimler
Açho Devlesa: Hoşçakal
Amen: Biz
Ca Devlesa: Güle Güle Git
Ci ki yavin: sabaha kadar
Ci ko kher: eve kadar
Ci: kadar
Ekerestar: Evden
Ekereste: Evde
Eveşestar: Ormandan
Eveşeste: Ormanda
Kadava: Bu (Xorahane)
Kava: Bu (Laxo)
Kher: Ev
Kiri: Kadın İçin Senin (Laxo)
Kiro: Erkek İçin Senin (Laxo)
Ko: -e
Kodova: Şu (Xorahane)
Kokher: Eve
Kova: Şu(Laxo)
Koveş: Ormana
Laçi Tumari Rat: İyi Akşamlar
Les Ki: Kadın İçin Onun (Laxo)
Les Kiri: Kadın İçin Onun (Xorahane)
Les Ko: Erkek İÇin Onun (Laxo)
Les Koro: Erkek İçin Onun (Xorahane)
Me isi nom o ...: İsmim ...
Me isinom katar...: memleketim ...'dır
Me: Ben
Moro mo alav o...: İsmim...
Moro: Benim
Odala: Onlar (Xorahane Lehçesi)
Odava: Erkek için o (Xorahahane Lehçesi)
Odava: O (Laxo)
Odava: o(Xorahane)
Odiya: Kadın için o(Xorahahane Lehçesi)
Okher: Evi
Oveş: Ormanı
Romanes Canes: Romanca Bilir misin (Laxo diyalekti)
Romanes Canesa: Romanca Bilir misin
Sar İ Sinan: Nasılsın
So Kerdan: Ne yaptın
So Kerde: Ne Yaptılar
So Keresa: Ne yapıyorsun
Tori: Kadın İçin Senin (Xorahane)
Toro Alav Sosi: İsmin nedir
Toro: Erkek İçin Senin (Xorahane)
Tu Katar İsinan: Nerelisin
TU: Sen
Tumen: Siz
Veş: Orman
Von: Onlar (Laxo Lehçesi)
Vov: Erkek için o (Laho lehçesi)
Voy: Kadın için o (Laho lehçesi)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder